Grafschaft Glatz > Landkarten und Pläne > Belagerung von GLATZ am 26. July 1760
(Historische) Karten und Pläne aus
der Grafschaft Glatz (Schlesien)
PLAN
der Belagerung der Stadt und Festung
GLATZ
am 26. July 1760
Es sind drei Versionen des Plans verfügbar:
Zum Vergrößern hier klicken (ca. 842 kB)
Dieser abgebildete PLAN der Belagerung der Stadt und Festung GLATZ am 26. July 1760 stammt aus der Sammlung von Rudolf Fiedler.
Gesamtwerk:
Kriegs-Theater oder Vorstellungen derer Lager, Schlachten, Belagerungen, Marschen und anderen merckwürdigen Begebenheiten des Kriegs in Deutschland von anno [17]56 bis [17]63 ; 51
Originaltitel:
Plan der Stadt und Vestung Glaz welche d[en] 26. July 1760 von denen Kayserlich Konig[lich] Ungar[ischen] Trouppen mit Sturm eingenommen worden ; Plan de la ville et de la Cittadelle de Glaz qui fut prise D'assaut par les troupes hongroises le 26 Juillet 1760
Beschriftungen:
Linke Spalte:
PLAN
Der Belagerung der Stadt und
Festung GLATZ
wie solche von denen Kaiserlich Könige Trouppen unter denen Genrals von Karsch
und Drasckovitz am 26 July 1760 mit dem
Degen in der Faust erobert worden
und die Preuss Garnison sich zu Kriegs
gefangen ergeben Müssen.
PLAN
de la Ville et Fortresse de GLAZ qui
fut bloquee et assiege[e] et enfin occupe[e]
le 26 Juilles (sic) 1760 pag (sic) le (sic) Trouppes Au-
trichiennes Sous les Ordres du Gen. Karsch et
Drasckowitz.
Rechte Spalte:
- Haupt Quartier und Lager des Gen. Drasckowitz vor Glatz.
- Bloquade der Stadt und Festung Glatz von 20 Juny bis 20 July.
- Eröfnete Lauf Gräben in der Nacht Zwischen den 20 und 22 July.
- Batterie und Beschiessung der Stadt und Festung von 20 bis 26 July als an welchen Tage nacht einen Haupt Sturm die ubergab der Stadt und alten Festung und eine Stunde hernach die neue Festung der gleichen übergeben worden, die Sämtliche Garnison von 1798 Man hat sich zu Kriegs gefangenen ergeben Müßen des gleichen hat Man 492 zum dienst gezwungen Osterreiches befreijet, Man hat einem Erstaunen Vorrath an Miend u. Kriegs Provision gefunden u. an Schutz 200 Canons nebst 70 groß u. klein Mörses erbeutet.
- Abmarsch des. Gen.Drasckowitz nach Bresslau.
- Quartier-General et Camps du Gen. Draschowitz devent Glatz.
- Bloquade de la Ville et Fortresse depuis le 20 Juin jusqe (sic) 20 Juilles (sic).
- Approches ouvertes le 20 et 22 July (sic) dans la Nuit.
- Batteries du quelter on a tire du 20 jusquo (sic) a 26 Juilles le mume (sic) Jour apres un Assaut General la ville et Fortresse fut occupe et la Garnison de 1798 hommes fut fait Prisoniers de Guerre et delivre 492 Archiers forces au Seroie de Prusse. On a trouve un Magazin Considerable de Munition et Varres(?) et 200 Canon[s] avec 70 Mortiers petit et Grandte.
- March de Gen. Drasckowitz vers Breslou.
Tłumaczenie na język polski: (Übersetzung in die polnische Sprache)
Oblężenie GLATZ.
26 lipca 1760 r.
Lewa szpalta:
PLAN
oblężenia miasta i twierdzy
GLATZ (KŁODZKA)
jak przez cesarskie królewskie [austriackie] wojska, pod dowództwem generałów Karsch i Drasckowitz, w dniu 26 lipca 1760 roku, ze szpadą w dłoni, zostały zdobyte i Garnizon Pruski musiał do niewoli się oddać.
Prawa szpalta:
- Kwatera główna i obóz gen. Drasckowitza przed Glatz (Kłodzkiem)
- Blokada (oblężenie) miasta i twierdzy Glatz (Kłodzka) od 20 czerwca do 20 lipca.
- Otwarte przekopy w nocy z 20 na 22 lipca.
- Ostrzeliwanie z armat i ostrzeliwanie z moździerzy miasta i twierdzy od 20 do 26 lipca, w którym to dniu nocą główny szturm zdobył miasto i starą twierdzę, a godzinę później zdobyto nową twierdzę w podobny sposób. Cały garnizon liczący 1798 mężczyzn musiał poddać się jako jeńcy wojenni, jednocześnie wyzwolono 492 zmuszonych do służby Austrii. Znaleziono zdumiewające zapasy i prowizje wojenne, przejęto 200 armat wraz z 70 dużymi i małymi moździerzami w schronie.
- Wymarsz [wojsk] gen. Drasckowitz do/w kierunku Bresslau (Wrocławia)
Quelle/Źródło: William Charles Plebanek in Facebook-Gruppe "Kłodzko przed rokiem 1945."
https://www.facebook.com/groups/731392673613343/posts/2161380793947850/
|
Zum Vergrößern hier klicken (ca. 667 kB)
PLAN
der Vestung GLAZ nebst anliegender Situ-
ation wie solche von einen Kaiserl. Königl.
Corps d'Armee unter Befehl des General Feld
Zeugmeisters Grafen von Harsch belagert, u.
den 26 Iuly Anno 1760, mit Sturm eingenommen worden.
EXPLICATION
- Die sogenannte alte Vestung oder Schloss:
- das neue Schloss oder Vestung jenseit der Neiss,
- die Stadt welche ebensowohl befestiget, u: im Thal lieget,
- Vorstädte, welche unter Wasser kunten gesezt werden,
- Position der Trouppen, zur Bedeckung der Belagerung.
- der Ort wo in 20ten Iuly in der Nacht, unter Commando des Feld Marschall Leutenant Grafen von Draskoviz die Trenchen eröfnet worden, und in einer Etendüe bis
- von 12 00. Klasstern fortgeführet von einer Entfernung von dem Glacis von 130 Klasstern. Nachdem man mit approchiren und einrichten der Batterien fortgefahren, do das man den 26ten früh aus denen Batterien
- anfinge zu feuren, darauf die Belagerten einige Aussenwercke verliessen, in welche man sich alsobald logirte, und weiters bis in die Haupt=Wercke avancierte, da dan die Garnison unter Commande des Preussig. Obristen d'O, das Gewehr Strecken muste, eine Stund darauf erfolgte auch die
Übergab der neuen Vestung.
Maßstab einer halben Meil.
verlegt von der Raspischen Buchhandlung (Neurenberg), Nürnberg um 1762, ca. 380 × 230 mm
Tłumaczenie na język polski: (Übersetzung in die polnische Sprache)
1762 ŚLĄSK mapa KŁODZKO GLATZ bitwa ORYGINAŁ
ORYGINALNY PLAN OBLĘŻENIA KŁODZKA zamieszczony w dziele "Schauplatz des gegenwärtigen Kriegs. Durch accurate Plans von den wichtigsten Bataillen, Belagerungen und Feldlaegern" ["Scena obecnej wojny. Poprzez dokładne plany najważniejszych batalii, oblężeń i obozowisk wojskowych"], Norymberga 1755-1762 r. Jest to miedzioryt wyraźnie odbity na arkuszu żeberkowanego papieru czerpanego ze znakiem wodnym, ręcznie kolorowany, zaopatrzony w dekoracyjny kartusz z przebiegiem walk.
Wymiary grafiki: 370 na 219 mm, a arkusza ca 39,5 na 24,5 cm
Plan w bardzo dobrym stanie zachowania (tylko przebarwienia papieru).
Źródło: https://allegrolokalnie.pl/oferta/1762-slask-mapa-klodzko-glatz-bitwa-oryginal
Tłumaczenie legendy mapy na jęz. polski.
[mogą być drobne błędy w tłumaczeniu, jeśli ktoś może poprawić to będę wdzięczny]
PLAN
twierdzy GLAZ [oryginalna pisownia - przyp. tłum., dzisiaj Kłodzko] wraz z otaczającą ją sytuacją w czasie oblężenia przez cesarski Corps d'Armee pod dowództwem generała artylerii hrabiego von Harscha, i zdobyte szturmem 26 lipca 1760 roku.
WYJAŚNIENIE
- Tak zwana stara twierdza lub zamek:
- nowy zamek lub twierdza za Nysą,
- miasto, które również jest ufortyfikowane i leży w dolinie,
- Przedmieścia, które znalazły się pod wodą,
- Rozmieszczenie wojsk do osłony oblężenia.
- miejsce, gdzie 20 lipca w nocy, pod dowództwem generała porucznika hrabiego von Draskoviz, okopy zostały otwarte i montynuowane na szerokość do
- 12 00 klasstern na odległość 130 klasstern od Glacis [twierdza Glatz, Kłodzko - przyp. tłum.]. Następnie przystąpiono do podchodów i ustawiania baterii, tak, że 26-go rano z tych baterii zaczęto strzelać,
- po czym oblegani opuścili część fortyfikacji zewnętrznych, do których natychmiast wnieśli się oblegający, i dalej posunęli się do fortyfikacji głównych, po czym garnizon pod dowództwem pruskiego komendanta d'O. musiał złożyć broń, a godzinę później nastąpiło przekazanie nowej twierdzy.
Skala pół mili.
Quelle/Źródło: William Charles Plebanek in Facebook-Gruppe "Kłodzko przed rokiem 1945."
https://www.facebook.com/groups/731392673613343/posts/4435493506536556/
|
Zum Vergrößern hier klicken (ca. 742 kB)
Des neuen Kriegs-Theaters
22. SUPPLEMENT.
PLAN
der Belagerung der Stadt
und Vestung GLAZ,
welche d. 26. July 1760 von
denen Kyserl. Königl. Ungarische
Trouppen mit Sturm eingenommen
worden.
Erklaerung derer Buchstaben.
- Kayserl. Königl. Ungarisches Corps unter Commando Sr. Excell. des General Feld-Zeugmeisters Grafens von Karsch, welches die Belagerung gedecket.
- Die alte Vestung diesseits des Neiß-Flußes.
- Die neue Vestung jenseits desselbven.
- Die Stadt Glaz, welche im Thal lieget und ebenfalls fortificiret ist.
- Vorstaedte, welche unter Waßer gesetzt werden können.
- Ort, wo d. 20. July unter Commando des Gen. Feld-Marechall Liewtenants Grafens v. Draskowitz die Trencheéen eröfnet worden.
- Etendüe von 1200 Clasftern, so weit solche, in einer Entfernung von 120 Clasftern von dem Glacis, fortgeführet worden.
- Batterien, von welchen d. 26. July frühe, besonders gegen die alte Cestung, zu canoniren angefangen worden, worauf die Preußischen Trouppen die licker Hand der Attaque befindliche Fleche verlaßen, welche sogleich die Österreichsichen Trouppen besetzet und so dann biß in die Haupt-Wercke avanciret, worauf die Preussische Guarnison unter Commando des Obristen d'O nach einigen Wiederstande sich zu Kriegs-Gefangenen ergeben, auch einer Stunde darauf die Übergabe der neuen Vestung erfolget.
Tłumaczenie na język polski: (Übersetzung in die polnische Sprache)
Plan oblężenia Kłodzka przez wojska austriackie w czasie wojny siedmioletniej.
26 lipca 1760
Legenda mapy:
O nowym teatrze wojennym
22. UZUPEŁNIENIE.
PLAN
oblężeniu miasta
i twierdzy GLAZ,
które odbyło się 26 lipca 1760 roku przez
Cesarsko-Królewsko-Węgierskie wojska, ze szturmem.
Objaśnienie liter.
- Królewski Korpus Węgierski pod dowództwem Jego Ekscelemcki Generał Polnego Broni hr. von Harscha, który osłaniał oblężenie.
- Stara twierdza po tej stronie Nysy.
- Nowa twierdza po drugiej stronie rzeki.
[na Schäferberg czyli Owczej Górze]
- Miasto Glaz [Kłodzko], które leży w dolinie i również jest ufortyfikowane.
- Przedmieścia, które można zalać pod wodą.
- Miejsce, w którym 20 lipca pod dowództwem gen. Marszałka Polnego Porucznika Hrabiego v. Draskowitz okopy zostały otwarte.
- Wojsko, rozciągnięte na szerokość 1200 sążni *1], zostało podprowadzone na odległość 120 sążni od przedstoku *2].
- Baterie, z których 26 lipca wcześnie, zwłaszcza przeciwko starej Twierdzy *3] rozpoczęto kanonadę, w wyniku której wojska pruskie porzuciły fleszę *4] po lewej stronie natarcia, którą natychmiast zajęły wojska austriackie i w ten sposób posunęły się do głównych umocnień, w wyniku czego garnizon pruski pod dowództwem Obrista d'O, po pewnym oporze, poddał się jako jeńcy wojenni, a w godzinę później nastąpiła kapitulacja nowej Twierdzy *5].
Nazwy miejscowości:
Kortau (także Koritau) - pol. Korytów
Mickwitz (także Mügwitz) - pol. Mikowice
Soritsch - Zagórze
Sichelhof - gospodarstwo Sichelhof, dziś ul. Sierpowa 5 w Kłodzku
Glatz - Kłodzko
Halbdorf (także Halbendorf) - pół. Ustronie (Kłodzko)
Piltsch - Pilcz (dawna wieś a od 1937 część Krosnowic)
B. Virg. - kapliczka Beatissime Virgine, czyli kapliczka Najświętszej Panienki, na Mariańskiej Górce.
Haswitz (prawdopodobnie chodzi o Hassitz) - Jurandów (dzielnica Kłodzka)
Merzendorf - ??? [Märzdorf - Marcinów]
Nieder Hansdorf - Jaszkowa Dolna
Königshayn (później Königshain) - Wojciechowice
Neiss Fl. - rzeka Nysa Kłodzka
Uwagi tłumacza:
*1] sążeń - niem. Classtern, plural Classtern, później Klaster, plural Kladtern
Pruski sążeń wynosił 1,88 m, czyli odległość na szerokość żołnierza z rozpostartymi ramionami. Wojsko rozciągnięte na szerokość 1200 sążni to 1200 × 1,88 m = 2256 m
W odległości 120 sążni od przed Stoku [Glacis] czyli w odległości 120 × 1,88 m = 225 m
*2] przedstok - niem. Glacis, element fortyfikacji, lekko opadająca pochyłość wałów fortecznych.
*3] stara Twierdza, to główna twierdza Glatz.
*4] flesza - niem. Fleche,
W fortyfikacji bastionowej: specjalna budowla, która umożliwia ostrzelanie ukrytych podejść nieprzyjaciela.
*5] nowa Twierdza, to twierdza na Schäferberg czyli na Owczej Górze.
(dzięki Henryk Grzybowski!)
Quelle/Źródło: William Charles Plebanek in Facebook-Gruppe "Kłodzko przed rokiem 1945."
https://www.facebook.com/groups/731392673613343/permalink/5292780254141206
|
|
|